ریپل چیست؟ آشنایی با ارز دیجیتال XRP [بررسی تاریخچه + کاربرد]

در میان صدها پروژه رمزارزی، ریپل یکی از معدود گزینه‌هایی است که با تمرکز بر بهبود زیرساخت‌های پرداخت جهانی شناخته می‌شود. این شبکه با استفاده از توکن اختصاصی خود یعنی XRP، انتقال پول را در چند ثانیه و با کمترین هزینه ممکن می‌سازد. سرعت بالا، مقیاس‌پذیری و کاربرد سازمانی باعث شده قیمت ریپل طی سال‌های اخیر نوسانات قابل‌ توجهی را تجربه کند و همواره زیر ذره‌بین تحلیل‌گران بازار باشد. اما ارز دیجیتال ریپل چیست، چه اهدافی دارد و چرا مورد توجه بانک‌ها و مؤسسات مالی قرار گرفته است؟ در این مقاله، به بررسی کامل تاریخچه ریپل، نحوه عملکرد آن، مزایا، معایب، کیف پول‌های معتبر و وضعیت حقوقی این پروژه خواهیم پرداخت. 

 

ریپل (XRP) چیست؟

پروژه ریپل یک پلتفرم مالی غیرمتمرکز و جهانی است که با هدف بهبود فرآیند انتقال پول بین‌المللی طراحی شده است. برخلاف بسیاری از پروژه‌های بلاک‌چینی که تمرکزشان روی افراد یا کاربردهای غیرمالی است، ریپل بیشتر بر روی مؤسسات مالی، بانک‌ها و شرکت‌های پرداختی تمرکز دارد. 

هدف اصلی این پروژه جایگزینی با سیستم‌های قدیمی مانند SWIFT و ارائه یک راهکار سریع، ارزان و شفاف برای تراکنش‌های فرامرزی است.  ریپل نت (RippleNet) شبکه‌ای است که این زیرساخت را فراهم می‌کند و با استفاده از فناوری بلاک‌ چین و رمزارز اختصاصی خود یعنی XRP، انتقال دارایی را در چند ثانیه و با هزینه‌ای بسیار پایین ممکن می‌سازد.

برخلاف بیت‌ کوین که تمرکز آن بر غیر متمرکز سازی پول است، پروژه ریپل بیشتر به دنبال اصلاح ساختارهای موجود در صنعت پرداخت جهانی است. همین تفاوت در رویکرد باعث شده تا برخی ریپل را بیشتر شبیه به یک راهکار مالی سازمانی بدانند تا اینکه یک رمزارز سنتی باشد. بنابراین، پروژه ریپل یک ترکیب منحصربه‌فرد از تکنولوژی بلاک‌ چین و نیازهای بانکداری سنتی است که در حال تغییر چشم‌انداز سیستم‌های پرداخت بین‌المللی است.

ارز دیجیتال ریپل  (XRP) چیست؟

وقتی می‌پرسیم ارز دیجیتال ریپل چیست، باید میان نام شرکت “Ripple Labs” و توکن دیجیتال آن یعنی XRP تمایز قائل شویم. XRP توکن اصلی این شبکه است که برای تسهیل نقدینگی، تسویه آنی و کاهش هزینه در معاملات بین‌بانکی به‌کار می‌رود. XRP در واقع واحد رمزارزی است که درون شبکه RippleNet مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند در چند ثانیه بین دو طرف معامله در هر نقطه از دنیا منتقل شود.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های XRP با سایر رمزارزها در این است که تمام سکه‌های XRP از ابتدا استخراج شده و در اختیار Ripple Labs بوده‌اند. به همین دلیل این ارز برخلاف بیت‌ کوین یا اتریوم، قابل استخراج نیست. ارز ریپل را می‌توان نوعی راه‌حل سازمانی برای جابه‌جایی سریع دارایی‌ها دانست که بیشتر برای بانک‌ها و مؤسسات بزرگ طراحی شده است. گفتنی است با افزایش توجه نهادهای مالی به فناوری ریپل، خرید ریپل به یکی از گزینه‌های مورد توجه علاقه‌مندان به رمزارزهای کاربردی تبدیل شده است.

 

تاریخچه ریپل

براساس گزارش شده، تاریخچه ریپل به سال ۲۰۰۴ برمی‌گردد. زمانی که رایان فوگر (Ryan Fugger) پروژه‌ای به نام RipplePay را راه‌اندازی کرد تا کاربران بتوانند به‌صورت همتا به همتا، پول ارسال کنند. با ظهور بیت‌ کوین در سال ۲۰۰۹، سه توسعه‌ دهنده به نام‌های جد مک‌کیلب (Jed McCaleb)، دیوید شوارتز (David Schwartz) و آرتور بریتو (Arthur Britto) تصمیم گرفتند سیستم بهینه‌تری برای انتقال ارزش طراحی کنند. آن‌ها در سال ۲۰۱۲ شرکت OpenCoin را راه‌اندازی کرده و نسخه جدیدی از شبکه را تحت عنوان XRP Ledger معرفی کردند که بعدها به Ripple Labs تغییر نام داد. XRP نیز به‌عنوان توکن اصلی این شبکه طراحی شد تا سرعت، مقیاس‌پذیری و کارایی بهتری نسبت به بیت‌کوین ارائه دهد.

در سال‌های ابتدایی فعالیت، ریپل موفق شد با بانک‌ها و نهادهای مالی متعددی همکاری کند و جایگاه خود را به‌عنوان یکی از پروژه‌های جدی حوزه پرداخت‌های جهانی تثبیت کند. XRP نیز در این دوره رشد چشمگیری را تجربه کرد و در مقاطعی از نظر ارزش بازار در رتبه‌های بالای رمزارزها قرار گرفت. با این حال، تاریخچه ریپل بدون چالش نبوده و در ادامه مسیر، پرونده‌های حقوقی و تغییر سیاست‌ها بر عملکرد آن تأثیر گذاشته‌اند.

ریپل  (XRP) چگونه کار می‌کند؟

برای درک بهتر عملکرد شبکه ریپل، ابتدا باید بدانیم که برخلاف بیت‌ کوین یا اتریوم که از الگوریتم‌های اجماع مبتنی بر ماینینگ استفاده می‌کنند، XRP Ledger از مکانیزم اجماع فدرال بهره می‌برد. این روش به جای مصرف انرژی زیاد، با استفاده از گروهی از سرورهای اعتبارسنج که توسط افراد، شرکت‌ها یا دانشگاه‌ها اداره می‌شوند، تراکنش‌ها را در عرض ۳ تا ۵ ثانیه تأیید می‌کند. هر تراکنش معتبر باید توسط حداقل ۸۰٪ از نودهای مورد اعتماد تأیید شود تا در دفتر کل ثبت شود.

این سیستم باعث می‌شود تا ریپل نه‌تنها بسیار سریع‌تر و ارزان‌تر از سایر بلاک‌ چین‌ها عمل کند، بلکه انرژی بسیار کمتری نیز مصرف نماید. مزایایی مثل توان پردازش ۱۵۰۰ تراکنش در ثانیه، کارمزد ناچیز (۰.۰۰۰۲ دلار) و قابلیت استفاده در بانک‌ها و مؤسسات مالی جهانی از مزایا ریپل است. همه این ویژگی‌ها، XRP را به ابزاری قدرتمند برای نقل و انتقالات مالی سریع و ارزان بدل کرده‌اند.

 

کاربردهای ریپل  (XRP) چیست؟

برخلاف بسیاری از ارزهای دیجیتال که تمرکز آن‌ها بر کاربران خرد یا سرمایه‌گذاران فردی است، ریپل با هدف ایجاد زیرساخت برای انتقال سریع، ارزان و امن دارایی‌ها بین بانک‌ها و موسسات مالی طراحی شده است. شبکه ریپل، با استفاده از XRP به‌عنوان توکن میانی، مشکلات سنتی سیستم‌های انتقال بین‌المللی مانند کندی تسویه، هزینه‌های بالا و نبود شفافیت را هدف قرار داده و راهکار جایگزینی برای سیستم‌هایی نظیر سوئیفت ارائه می‌دهد.در ادامه، بررسی خواهیم کرد که مهم‌ترین کاربردهای XRP چیست: 

• پرداخت‌های بین‌المللی فوری و ارزان: ریپل بستر امنی برای انتقال بین‌المللی پول در چند ثانیه با کارمزد بسیار پایین فراهم می‌کند و به بانک‌ها کمک می‌کند پرداخت‌های برون‌مرزی را تسهیل کنند. 
• تسویه حساب آنی بین بانک‌ها و مؤسسات مالی: برخلاف سیستم سنتی که تسویه حساب ممکن است چند روز زمان ببرد، ریپل با استفاده از XRP امکان تسویه آنی و بدون نیاز به واسطه را فراهم می‌سازد. 
• نقش واسط نقدینگی (Bridge Currency): بانک‌ها با استفاده از XRP می‌توانند بدون نیاز به نگه‌داری ارزهای مختلف، پرداخت‌های خود را بین چندین کشور انجام دهند. 
• جایگزینی بالقوه برای سیستم سوئیفت (SWIFT): ریپل تلاش می‌کند با ارائه راهکاری سریع‌تر و شفاف‌تر، جایگزینی برای شبکه قدیمی و پرهزینه سوئیفت باشد و همکاری با بانک‌ها را در این زمینه آغاز کرده است. 
• کاهش هزینه‌های ارزی برای بانک‌ها و مؤسسات پرداخت: با حذف واسطه‌های سنتی و نیاز به حساب‌های ناسترو/وسترو، ریپل هزینه‌ انتقالات ارزی را برای نهادهای مالی کاهش می‌دهد. 
• استفاده در راهکارهای پرداخت درون‌برنامه‌ای یا B2B: برخی شرکت‌ها از بستر ریپل برای پرداخت‌های سریع و مدیریت نقدینگی در سطح تجاری استفاده می‌کنند، به‌ویژه در بخش فین‌ تک و پرداخت‌های جهانی این کاربرد بیشتر است. 

مزایا و معایب ریپل (XRP) چیست؟

ارز دیجیتال ریپل با توکن بومی XRP یکی از پروژه‌هایی است که نگاه متفاوتی به استفاده از بلاک‌ چین در حوزه انتقال پول دارد. برخلاف بسیاری از رمزارزهای دیگر که تمرکز بر حذف بانک‌ها دارند، ریپل سعی دارد با نهادهای مالی همکاری کند و سیستم‌های سنتی را به‌روزرسانی نماید. اما با وجود قابلیت‌های فنی و پذیرش گسترده، این پروژه نیز مانند هر فناوری دیگری دارای نقاط قوت و ضعف مشخصی است. در ادامه، بررسی خواهیم کرد که مزایا و معایب XRP چیست.

 

مزایا	معایب
تراکنش‌های سریع و نهایی‌سازی در چند ثانیه	تمرکز بالای توکن‌ها در اختیار شرکت ریپل
کارمزد ناچیز نسبت به سایر بلاک‌ چین‌ها	محدود بودن تعداد نودهای اعتبارسنج مستقل
مصرف انرژی پایین (بدون ماینینگ یا استیکینگ)	انتقادها نسبت به متمرکز بودن ساختار کلی پروژه
مقیاس‌پذیری بالا (۱۵۰۰  تراکنش در ثانیه و بیشتر با کانال‌های پرداخت)	ارتباط تنگاتنگ با رگولاتورها و محدودیت‌های احتمالی قانونی
مورد استفاده توسط بانک‌های بزرگ مانند Santander و Travelex	نوسان قیمتی شدید به‌دلیل اخبار و تحولات حقوقی
سازگاری با DeFi، توکن‌سازی و پرداخت‌های بین‌المللی	پرونده SEC و فشارهای حقوقی همچنان ادامه دارد

 

مزایای ارز دیجیتال ریپل (XRP)

ارز ریپل با ویژگی‌هایی مثل سرعت بالا و کارمزد پایین، به یکی از رمزارزهای کاربردی در حوزه پرداخت‌های جهانی تبدیل شده است

• تراکنش‌های سریع و نهایی‌سازی در چند ثانیه:  ریپل می‌تواند در کمتر از ۵ ثانیه تراکنش‌ها را تایید و نهایی کند، این ویژگی باعث می‌شود برای پرداخت‌های فوری و بین‌المللی گزینه‌ای ایده‌آل باشد. 
• کارمزد ناچیز نسبت به سایر بلاک‌ چین‌ها: یکی از نقاط قوت XRP هزینه بسیار پایین تراکنش‌هاست که در حد چند هزارم دلار بوده و برای ارسال مبالغ بالا یا تراکنش‌های پرتکرار مناسب است. 
• مصرف انرژی پایین (بدون نیاز به ماینینگ یا استیکینگ): چون XRP از الگوریتم اجماع فدرال استفاده می‌کند و نیازی به ماینینگ ندارد، مصرف برق آن بسیار کمتر از پروژه‌هایی مانند بیت‌ کوین است. 
• مقیاس‌پذیری بالا تا ۱۵۰۰ تراکنش در ثانیه: توان پردازش بالا در شبکه XRP Ledger، آن را به یکی از مقیاس‌پذیرترین بلاک‌چین‌ها تبدیل کرده که برای حجم‌های بالای تراکنش مناسب است. 
• همکاری با بانک‌های بزرگ بین‌المللی: استفاده بانک‌هایی مانند Santander، Standard Chartered و Travelex از XRP در پرداخت‌های بین‌المللی، اعتماد نهادی به این فناوری را نشان می‌دهد. 
• سازگاری با حوزه‌هایی مانند DeFi، توکن‌سازی و پرداخت بین‌المللی: شبکه XRP Ledger از ابزارهای مدرن مالی پشتیبانی می‌کند و می‌تواند بستری برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و توکن‌های سفارشی باشد.

معایب ارز ریپل (XRP)

با وجود مزایای فنی، ارز ریپل با چالش‌هایی مانند تمرکز توکن‌ها و مسائل حقوقی مواجه است که نباید نادیده گرفته شوند.

• تمرکز بالای توکن‌ها در اختیار شرکت ریپل: بخش زیادی از کل عرضه XRP هنوز در اختیار شرکت ریپل است و این موضوع نگرانی‌هایی در مورد کنترل قیمت و تمرکز ایجاد کرده است. 
• تعداد محدود نودهای اعتبارسنج مستقل: برخلاف شبکه‌هایی با هزاران نود غیرمتمرکز، اعتبارسنجی در XRPL توسط تعداد محدودی نود صورت می‌گیرد که در دست افراد و مؤسسات خاص است. 
• انتقادها نسبت به ساختار نسبتا متمرکز پروژه:  به‌دلیل تصمیم‌گیری متمرکز در تعیین اعتبارسنج‌ها و نگهداری توکن‌ها توسط ریپل، برخی منتقدان این پروژه را غیرواقعی از نظر غیرمتمرکز بودن می‌دانند. 
• وابستگی بالا به رگولاتورها و محدودیت‌های قانونی: مشارکت با بانک‌ها و تطبیق با قوانین باعث شده XRP بیشتر از سایر رمزارزها در معرض نظارت‌های سختگیرانه قانونی قرار گیرد. 
• نوسانات قیمتی ناشی از اخبار و مسائل حقوقی: قیمت XRP به شدت تحت تأثیر خبرهای مربوط به دادگاه‌ها، تنظیم‌گران و تصمیمات حقوقی قرار دارد و این موضوع آن را به دارایی پرریسک‌تری تبدیل می‌کند. 
• ادامه‌دار بودن پرونده حقوقی با SEC: با وجود حل بخشی از پرونده SEC، آثار حقوقی و فشارهای قانونی همچنان بر XRP سنگینی می‌کند و می‌تواند در آینده نیز تهدیدهایی ایجاد کند.

 

نحوه توزیع ارز دیجیتال ریپل (XRP) چگونه است؟

یکی از جنبه‌های منحصربه‌فرد در پروژه ریپل، ساختار توزیع توکن آن است که کاملا با روش استخراج در بسیاری از ارزهای دیجیتال تفاوت دارد. برخلاف رمزارزهایی مانند بیت‌ کوین که به مرور و از طریق استخراج وارد گردش می‌شوند، تمام موجودی ارز دیجیتال ریپل (XRP) از ابتدا به‌صورت کامل تولید شده است. به عبارت دیگر، این دارایی دیجیتال در زمان راه‌اندازی شبکه در سال ۲۰۱۲ به‌طور کامل پیش‌ استخراج شده و سپس به‌صورت برنامه‌ ریزی‌شده توزیع شده است.

طبق ساختار رسمی توزیع، ۲۰ میلیارد واحد XRP میان بنیان‌گذاران پروژه تقسیم شد. بخش عمده‌ای از توکن‌ها، معادل ۵۵ میلیارد XRP، به یک حساب امانی (Escrow) منتقل گردید که طبق برنامه، ماهانه حداکثر یک میلیارد واحد از آن آزاد می‌شود. مابقی توکن‌ها در مرحله عرضه اولیه (ICO) در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گرفت. این الگوی توزیع باعث شده است که ارز ریپل چیست نه‌تنها از نظر فنی بلکه از نظر مدل اقتصادی نیز با سایر رمزارزها متمایز باشد. شفافیت در نحوه توزیع XRP، نقش مهمی در جلب اعتماد کاربران و نهادهای مالی ایفا کرده است.

 

معرفی بهترین کیف پول‌های ریپل (XRP)

برای ذخیره و مدیریت امن XRP، انتخاب کیف پول مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به اینکه ارز دیجیتال ریپل  از ساختاری متفاوت نسبت به سایر رمزارزها برخوردار است، تنها برخی کیف پول‌ها از آن پشتیبانی می‌کنند. در این بخش، بهترین و قابل‌ اعتمادترین کیف پول‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای نگهداری XRP را معرفی می‌کنیم.

 

نام کیف پول	نوع کیف پول	سیستم‌عامل/پشتیبانی	ویژگی‌های کلیدی
Ledger Nano S / X	سخت‌ افزاری	پشتیبانی از تمام سیستم‌عامل‌ها	امنیت بسیار بالا، مناسب برای نگهداری بلند مدت
Toast Wallet	نرم‌ افزاری (دسکتاپ/موبایل)	ویندوز، مک، لینوکس، اندروید	متن‌باز و مخصوص XRP، رابط کاربری ساده
Coinomi	نرم‌ افزاری	اندروید، iOS، دسکتاپ	پشتیبانی از چند رمزارز، امنیت بالا، رابط کاربرپسند
Atomic Wallet	نرم‌افزاری	ویندوز، مک، لینوکس، موبایل	قابلیت تبدیل داخلی، پشتیبانی از صدها کوین و توکن
Exodus	نرم‌ افزاری	دسکتاپ و موبایل	رابط گرافیکی جذاب، استفاده آسان، پشتیبانی از XRP

 

پرونده ریپل و SEC چیست؟

پرونده حقوقی بین شرکت ریپل و کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) یکی از جنجالی‌ترین رویدادهای دنیای رمزارزها بوده است. این پرونده در دسامبر ۲۰۲۰  آغاز شد؛ زمانی که SEC شرکت ریپل را متهم به فروش غیرقانونی اوراق بهادار به ارزش ۱.۳  میلیارد دلار در قالب توکن‌های XRP کرد. طبق ادعای SEC، چون XRP توسط شرکت ریپل صادر شده و سود حاصل از آن به فعالیت‌های شرکت مرتبط بوده، باید تحت عنوان اوراق بهادار ثبت می‌شد. در پاسخ، ریپل استدلال کرد که XRP یک ارز دیجیتال مستقل و غیرمتمرکز است و هیچ ارتباطی به سهام یا سود شرکت ندارد.

طی چند سال، این پرونده پیچیدگی‌های زیادی پیدا کرد و بخش‌هایی از آن به نفع هر دو طرف پیش رفت. نهایتا در سال ۲۰۲۵، ریپل با پرداخت جریمه ۱۲۵ میلیون دلاری موافقت کرد، ولی دادگاه تایید کرد که XRP یک دارایی دیجیتال قابل معامله است. این نتیجه موجب افزایش اعتماد بازار به XRP شد و بسیاری آن را نقطه عطفی در تاریخچه ریپل می‌دانند. حل این اختلاف همچنین مسیر را برای سایر پروژه‌های رمزارزی جهت تعامل با قانون‌گذاران هموارتر کرد.

جمع بندی

ریپل را می‌توان یکی از معدود پروژه‌های رمزارزی دانست که با تمرکز بر حل یک مشکل واقعی در نظام مالی جهانی، جایگاهی خاص برای خود ایجاد کرده است. هدف این شبکه نه رقابت با ارزهای سنتی، بلکه تکمیل و تسهیل فرآیندهای انتقال پول در مقیاس بین‌المللی است. استفاده گسترده از XRP توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی، سرعت بالا، کارمزد ناچیز و مصرف انرژی پایین، همگی نشان می‌دهد که ریپل مسیری متفاوت از بسیاری دیگر از رمزارزها در پیش گرفته است.

در عین حال، وجود چالش‌هایی مانند پرونده حقوقی و مسائل مربوط به تمرکز شبکه، جنبه‌هایی است که در تصمیم‌گیری درباره استفاده یا سرمایه‌گذاری در این پروژه باید به آن‌ها توجه کرد. با رشد پذیرش فناوری بلاک‌ چین در سطح جهانی، آینده ریپل بستگی زیادی به نحوه تعامل آن با قانون‌ گذاران و نوآوری‌های فنی آینده دارد.

 

سوالات متداول

ریپل (XRP) چیست و چه تفاوتی با ریپل دارد؟

XRP توکن بومی شبکه ریپل است؛ ریپل یک شرکت فناوری مالی است که از XRP برای تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی استفاده می‌کند.

آیا ریپل (XRP) قابل استخراج است؟

خیر، تمام توکن‌های XRP از قبل استخراج شده‌اند و امکان ماینینگ آن وجود ندارد.

چه تفاوتی بین ریپل و بیت‌ کوین وجود دارد؟

ریپل از الگوریتم اجماع اختصاصی استفاده می‌کند و برخلاف بیت‌ کوین نیازی به استخراج ندارد، به همین دلیل بسیار سریع‌تر، ارزان‌تر و کم‌مصرف‌تر است.