لیکویید شدن در معاملات ارز دیجیتال چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

لیکویید شدن یکی از بدترین اتفاقاتی است که امکان دارد یک تریدر در معاملات فیوچرز و مارجین با آن روبه‌رو شود. هر معامله‌گر یک پوزیشن معاملاتی را با انگیزه کسب سود باز می‌کند. حال فرض کنید یک پوزیشن معاملاتی نه‌تنها سودآور نباشد، بلکه تغییر و تحولات بازار به‌گونه‌ای رقم بخورد که اصل سرمایه معامله‌گر هم از دست برود. از این اتفاق در معاملات فیوچرز و مارجین رمزارزها اصطلاحا تحت عنوان لیکویید در ارز دیجیتال یاد می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا بررسی کنیم لیکویید چیست و اینکه آیا راهی برای جلوگیری از لیکویید شدن وجود دارد یا خیر؟ 

 

لیکویید چیست؟

اصطلاح Liquidation در معاملات ارزهای دیجیتال به‌معنی بسته شدن یا انحلال اجباری یک پوزیشن معاملاتی است. لیکویید شدن یا لیکوئید شدن ارز دیجیتال در معاملات اهرم‌دار ارز دیجیتال معنی پیدا می‌کند. به‌عبارت دیگر این کلمه هیچ‌گاه در معاملات اسپات رمزارزها به‌کار نمی‌رود. بلکه در معاملات مارجین و فیوچرز رمزارزها به‌دلیل استفاده از اهرم یا لیورج در باز کردن پوزیشن معاملاتی، این مفهوم کاربرد دارد. 

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تفاوت‌های فیوچرز و اسپات + جدول مقایسه 

هنگام استفاده از اهرم برای باز کردن یک پوزیشن معاملاتی، شما از صرافی وام می‌گیرید. مارجین پوزیشن معاملاتی در اینجا حکم وثیقه برای وام دریافتی را خواهد داشت. هرگاه تغییرات قیمت ارز دیجیتال خلاف جهت پیش‌بینی شما باشد و میزان تغییرات به میزانی برسد که تمام مارجین معامله را پوشش دهد، صرافی پوزیشن معاملاتی را به‌صورت خودکار می‌بندد و مارجین معامله را در ازای وامی که در اختیار شما قرار داده، برمی‌دارد. این اتفاق تحت عنوان لیکوئید در ارز دیجیتال شناخته می‌شود. 

مثال لیکویید شدن در معاملات ارز دیجیتال 

برای روشن شدن مفهوم لیکویید شدن یک مثال از معامله فیوچرز ارز دیجیتال بیت کوین را بررسی می‌کنیم. فرض کنید یک پوزیشن خرید بیت کوین (لانگ) با شرایط زیر باز می‌کنید: 

• قیمت ورود: ۱۰۰ هزار دلار 
• اهرم معامله: ۱۰x 
• مارجین: ۱۰۰۰ دلار 

باتوجه‌به مارجین ۱۰۰۰ دلاری و انتخاب اهرم ۱۰x، حجم معامله برابر با ۱۰۰۰۰ دلار می‌شود. بنابراین صرافی مبلغ ۹۰۰۰ دلار به شما وام می‌دهد تا با سرمایه بیشتری وارد معامله شوید. 

فرض کنید، برخلاف پیش‌بینی شما، قیمت بیت کوین روند نزولی پیدا کند. سوال اصلی این است که قیمت لیکویید چیست؟ صرافی‌های ارز دیجیتال از فرمول اختصاصی برای محاسبه قیمت لیکویید شدن (Liquid Price) معامله استفاده می‌کنند. در محاسبات صرافی‌ها، مواردی مانند کارمزد معامله نیز مد نظر قرار می‌گیرد. 

ما در اینجا از مدل ساده‌سازی شده برای محاسبه قیمت لیکوئید شدن در مثال فوق استفاده می‌کنیم. برای محاسبه قیمت لیکویید شدن باید عدد ۱۰۰ را بر اهرم تقسیم کنید. 

با تقسیم ۱۰۰ بر ۱۰ عدد ۱۰ به‌دست می‌آید. بنابراین قیمت لیکویید شدن پوزیشن معاملاتی معادل ۱۰ درصد کمتر از قیمت ورود است. باتوجه‌به اینکه قیمت ورود برابر با ۱۰۰ هزار دلار است، قیمت لیکویید شدن پوزیشن معاملاتی برابر با ۹۰ هزار دلار به دست می‌آید. بنابراین به محض رسیدن قیمت بیت کوین به ۹۰ هزار دلار، پوزیشن معاملاتی لیکویید می‌شود و صرافی تمام مارجین ۱۰۰۰ دلاری شما را برمی‌دارد. 

شما می‌توانید برای محاسبه آنلاین و خودکار قیمت لیکویید شدن پوزیشن‌های معاملاتی از ماشین حساب سایت leverage.trading استفاده کنید. 

 

راه‌های جلوگیری از لیکویید شدن چیست؟ 

لیکویید شدن یکی از بدترین اتفاقاتی است که امکان دارد برای هر معامله‌گر رخ دهد. چراکه این اتفاق به معنی از دست دادن تمام سرمایه‌ای است که تریدر در یک معامله به‌کار می‌برد. به‌همین دلیل، شما باید با راهکارهای جلوگیری از لیکوئید شدن در معاملات ارز دیجیتال آشنا باشید تا مانع از وقوع این اتفاق شوید. در این قسمت به بررسی مهم‌ترین راهکارهای جلوگیری از لیکوئید شدن در معاملات اهرم‌دار می‌پردازیم. 

۱. استفاده از اهرم معامله پایین 

از تقسیم عدد ۱۰۰ به اهرم، حداکثر میزان ضرر هر معامله برای لیکویید شدن به‌دست می‌آید. بنابراین هر چه اهرم بالاتری انتخاب کنید، ریسک لیکویید شدن معامله افزایش پیدا می‌کند. در مثال فوق، اگر به جای اهرم ۱۰ از لوریج ۵۰ استفاده کنیم، حداکثر میزان ضرر معامله برابر با ۲ درصد می‌شود. بنابراین با کاهش قیمت بیت کوین به ۹۸۰۰۰ دلار، پوزیشن لیکوئید خواهد شد. بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای به‌ندرت از اهرم‌های بیش از 10x برای معاملات فیوچرز استفاده می‌کنند. 

 

۲. تعیین حد ضرر 

یکی از مهم‌ترین اصول مدیریت ریسک در معامله‌گری، تعیین حد ضرر است. تریدرهای حرفه‌ای بدون تعیین حد ضرر وارد هیچ معامله‌ای نمی‌شوند. شما باید قبل از باز کردن پوزیشن، حد ضرر معامله خود را مشخص کنید. 

به‌عنوان یک قاعده طلایی پیشنهاد می‌کنیم حداکثر ضرر مجاز در هر معامله خود را برابر با ۱ درصد موجودی حساب‌تان تعیین کنید. همچنین حداکثر ضرر مجاز تمام پوزیشن‌های معاملاتی باز نباید بیشتر از 5 درصد موجودی حساب شما باشد. 

در مثال فوق، موجودی حساب برابر با ۱۰۰۰ دلار است. بنابراین حداکثر ضرر مجاز پوزیشن معاملاتی برابر با ۱۰ دلار به‌دست می‌آید. بر این اساس، قیمت حد ضرر برای خروج از معامله قبل از لیکویید شدن به صورت زیر محاسبه می‌شود:‌

میزان ضرر = اهرم * (قیمت حد ضرر – قیمت ورود)

(۱۰۰۰۰۰ – x) * ۰.۱ = ۱۰

X = ۹۹۹۰۰

دقت داشته باشید در فرمول فوق، اهرم برحسب درصد استفاده می‌شود. بنابراین در صورتی که قیمت بیت کوین به ۹۹۹۰۰ دلار کاهش پیدا کند، باید اقدام به بستن پوزیشن فوق کنیم تا ضمن رعایت مدیریت ریسک مانع از لیکویید شدن معامله شویم. 

۳. افزودن مارجین معامله 

یکی از راه‌های جلوگیری از لیکویید شدن، اضافه کردن مارجین پیش از رسیدن قیمت ارز دیجیتال به قیمت لیکوئید است. در مثال فوق، فرض کنید وقتی قیمت بیت کوین به ۹۵۰۰۰ دلار می‌رسد، تصمیم به اضافه کردن مارجین به میزان 500 دلار بگیریم. در این حالت، میزان مارجین به ۱۵۰۰ دلار افزایش می‌یابد. همچنین قیمت لیکویید شدن نیز از ۹۰۰۰۰ دلار به ۸۵۰۰ دلار کاهش می‌یابد. 

 

۴. مدیریت حجم معامله 

هیچ‌گاه همه موجودی حساب خود را به یک پوزیشن معاملاتی اختصاص ندهید. معامله‌گران باتجربه توصیه می‌کنند، حداکثر ۵ درصد موجودی حساب خود را برای یک معامله به‌کار بگیرید. در مثال فوق، باتوجه‌به اینکه موجودی حساب برابر با ۱۰۰۰ دلار است، باید حداکثر ۵۰ دلار از آن را برای باز کردن یک پوزیشن معاملاتی به‌کار ببرید. هر چند این روش الزاما جلوی لیکویید شدن را نمی‌گیرد؛‌ اما در مجموع میزان ضرر و زیان احتمالی معامله را کاهش می‌دهد. 

۵. پرهیز از معامله در شرایط نوسان شدید قیمت ارزهای دیجیتال 

گاهی اوقات به دلیل انتشار اخبار یا وقوع رویدادهای خاص، نوسان قیمت ارزهای دیجیتال به شدت افزایش پیدا می‌کند. در این حالت، جلوگیری از لیکوییدن شدن معاملات تقریبا غیرممکن است. بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای از معامله فیوچرز در شرایط تشدید نوسانات قیمت پرهیز می‌کنند. نکته مهم دیگر اینکه پیشنهاد می‌کنیم برای معامله فیوچرز به سراغ ارزهای دیجیتال با میزان نوسان قیمت منطقی بروید. 

 

کلام پایانی 

تا اینجا بررسی کردیم که لیکویید چیست و چگونه می‌توان جلوی آن را گرفت. واقعیت از این قرار است که جلوگیری از لیکویید شدن معاملات فیوچرز رمزارزها با تعیین حد ضرر و انتخاب اهرم منطقی امکان‌پذیر است. پیشنهاد می‌کنیم به‌دلیل ماهیت نوسانی ارزهای دیجیتال، حتما تمرین ترید در حساب دمو صرافی‌ها را جدی بگیرید. هیچ چیز مانند تجربه واقعی معامله‌گری در محیط آزمایشی صرافی‌ها کمک نمی‌کند تا فوت کوزه‌گری ترید را یاد بگیرید. راه‌حل شما برای جلوگیری از لیکوئید در ارز دیجیتال چیست؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید. 

 

سوالات متداول 

۱. لیکوئید چیست؟ 

اگر در یک پوزیشن معامله اهرم‌دار، میزان حرکت قیمت خلاف جهت پوزیشن به اندازه‌ای باشد که تمام مارجین معامله را پوشش دهد، پوزیشن به‌صورت خودکار از سوی صرافی بسته می‌شود. این اتفاق تحت عنوان لیکویید شدن شناخته می‌شود. 

۲. بهترین راه برای جلوگیری از لیکوئید در ارز دیجیتال چیست؟ 

انتخاب اهرم مناسب و تعیین حد ضرر دو اقدام کلیدی برای جلوگیری از لیکوئید در ارز دیجیتال است. 

۳. بعد از لیکویید شدن چه کنیم؟ 

در صورت لیکویید شدن، حتما به بررسی دلیل این اتفاق بپردازید تا در آینده از وقوع آن جلوگیری کنید.