استیکینگ چیست؟ آموزش کامل Staking و کسب درآمد از ارزهای دیجیتال

استیکینگ ارز دیجیتال به‌عنوان یکی از بهترین راه‌های درآمدزایی غیرفعال (Passive) در بازار ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. به‌عبارت دیگر، استیک کردن ارز دیجیتال کمک می‌کند تا بدون نیاز به خرید و فروش رمزارزها سود به‌دست بیاورید. البته باید توجه داشته باشید استیکینگ مانند هر روش دیگری برای درآمدزایی در بازار ارزهای دیجیتال، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه مطلب حاضر، ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که معنی استیکینگ چیست و سپس به بررسی مزایا و معایب Staking می‌پردازیم. همچنین در پایان، بهترین ارزهای دیجیتال و پلتفرم‌های در دسترس ایرانیان برای استیک کردن ارز دیجیتال را معرفی می‌کنیم. 

استیکینگ(Staking) چیست؟ 

ایده استیکینگ ارز دیجیتال برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ توسط دو متخصص حوزه بلاک‌چین با نام‌های سانی کینگ (Sunny King) و اسکات نادال (Scott Nadal) مطرح شد. اولین بلاک‌چین که قابلیت استیک ارز دیجیتال را فراهم کرد هم پیر کوین (Peercoin) نام داشت. 

برای درک مفهوم استیک کردن ارز دیجیتال باید به‌سراغ الگوریتم اجماع در بلاک‌چین برویم. در پی چالش‌های مربوط به مقیاس‌پذیری و مصرف بالای انرژی در بلاک‌چین بیت‌کوین با الگوریتم اثبات کار (Proof of Work)، محققان دست‌به‌کار شدند تا راهی بهتر برای اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌ها در بلاک‌چین پیدا کنند. راه‌حلی که در عین حفظ امنیت شبکه، مقیاس‌پذیری آن را ارتقا دهد و در ضمن نیاز به مصرف انرژی برای مدیریت بلاک‌چین را کاهش دهد. 

در پی این تلاش‌ها بود که الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) متولد شد. در قالب این الگوریتم اجماع دیگر نیازی به استفاده از سخت افزارها با توان محاسباتی بالا از سوی ماینرها در بلاک‌چین نبود. بلکه نقش تازه‌ای تحت عنوان ولیدیتور (Validator) معرفی شد. ولیدیتورها برای مشارکت در اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌های شبکه باید تعدادی از ارز دیجیتال بومی بلاک‌جین را سهام‌گذاری و قفل کنند. در ازای این اقدام، ولیدیتورها مجاز به مشارکت در فرآیند تأیید تراکنش‌ها می‌شوند. به‌این فرآیند در اصطلاح استیکینگ ارز دیجیتال گفته می‌شود.

استیک کردن ارز دیجیتال نوعی وثیقه‌گذاری است که تضمین می‌کند ولیدیتورها نقش خود را به‌درستی در شبکه انجام می‌دهند. ولیدیتورها در ازای ایفای نقش خود با اضافه کردن موفقیت آمیز بلاک‌های جدید به زنجیره، در قالب ارز دیجیتال بومی شبکه پاداش دریافت می‌کنند. در برخی از بلاک‌چین‌ها با الگوریتم اثبات سهام، مدت زمان مشخصی برای استیک کردن ارز دیجیتال تعیین می‌شود که ولیدیتورها باید به آن پایبند باشند. 

 

مزایای استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟ 

چند مزیت کلیدی را می‌توانید برای استیکینگ ارزهای دیجیتال برشمرد که عبارت‌اند از: 

 

۱. رفع چالش مصرف برق زیاد در بلاک چین 

با اجرای الگوریتم اجماع اثبات سهام در شبکه‌های بلاک‌چین، چالش مصرف برق بیش از اندازه تا حد زیادی برطرف می‌شود. مثلا آمار مصرف برق شبکه اتریوم در سال ۲۰۲۳ تنها حدود ۰.۰۰۲۶ تراوات ساعت بود. در حالی که شبکه بیت‌کوین با الگوریتم اثبات کار در مدت مشابه آمار ۱۴۹ تراوات ساعت مصرف برق را از خود به‌جای گذاشت. همچنین براساس داده‌های سایت digiconomist.net، میزان مصرف برق شبکه بیت کوین در سال ۲۰۲۵ از مرز ۲۰۰ تراوات ساعت عبور کرده است. 

 

۲. امکان دستیابی به مقیاس پذیری بیشتر در بلاک‌ چین 

ایده استیکینگ ارز دیجیتال، فرآیند تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها در شبکه بلاک‌چین را ساده‌تر می‌کند. به‌همین دلیل زیرساخت لازم برای افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنش‌ها فراهم می‌شود. موضوعی که در بهبود مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاک‌چین نقش موثری دارد. 

 

۳. دستیابی به تمرکززدایی بیشتر در بلاک چین 

با حذف دستگاه‌های ماینر از فرآیند تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها، سرمایه اولیه مورد نیاز برای مشارکت در بلاک‌چین کاهش پیدا می‌کند. ضمن اینکه در حال حاضر پلتفرم‌هایی نیز هستند که امکان استیکینگ ارز دیجیتال به‌صورت غیرمستقیم را فراهم می‌کنند. در نتیجه شرایط برای اداره شبکه‌های بلاک‌چین با سطح بالاتری از تمرکززدایی به‌وجود می‌آید.  

 

۴. امکان درآمدزایی بیشتر برای هولدرها

تصور کنید که شما افدام به خرید اتریوم کردید و قصد دارید برای مدت زمان ۲ سال آن‌ها را نگهداری کنید. یک راه این است که اتریوم خریداری شده را به ولت خود انتقال دهید و منتظر پایان دو سال بمانید. راه‌حل دیگر استیکینگ ارز دیجیتال اتریوم است. با سپرده‌گذاری این رمزارز، می‌توانید از محل پاداش استیک ارز دیجیتال نیز سود ببرید. 

معایب Staking چیست؟ 

در کنار مزایایی که برای استیکینگ ارز دیجیتال برشمردیم، لازم است به دو نکته مهم در رابطه با چالش‌های آن هم اشاره کنیم. 

 

۱. چالش نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال 

این احتمال وجود دارد در طول مدت زمانی که سپرده شما استیک شده و قابل دسترسی نیست، نوسانات قیمت شدیدی در ارز دیجیتال اتفاق بیفتد. با توجه به ماهیت رمزارزها این اتفاق اصلا غیرعادی نیست. چون در این شرایط، امکان فروش دارایی خود را ندارید، ممکن است متضرر شوید. بنابراین هنگام استیکینگ باید این ریسک را بپذیرید. 

البته برای حل این مشکل، برخی از پلتفرم‌ها امکان استیک کردن ارز دیجیتال بدون نیاز به قفل کردن دارایی را فراهم کرده‌اند. در این حالت شما می‌توانید در هر زمان اقدام به برداشت رمزارز سپرده‌گذاری شده کنید. اما باید توجه داشته باشید که میزان سود پرداختی آن‌ها به مراتب کمتر از حالتی است که دارایی خود را برای مدت زمان مشخص قفل می‌کنید. 

 

۲. شرایط متغیر پاداش استیکینگ رمزارزها 

نرخ پاداش یا سود استیکینگ ارز دیجیتال ثابت نیست. معمولا شبکه‌ها بر اساس میزان استقبال و فعالیت ولیدیتورها این نرخ را تغییر می‌دهند. به‌همین دلیل باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید. 

حتی در برخی از بلاک‌چین‌ها حداقل تعداد رمزارز برای استیک کردن مشخص می‌شود. مثلا در بلاک‌چین اتریوم برای ایجاد یک نود اعتبارسنجی اختصاصی حداقل باید 32 ارز دیجیتال ETH را در شبکه سپرده‌گذاری کنید. با توجه به قیمت اتریوم در حال حاضر ، حداقل نیاز به 110 هزار دلار سرمایه دارید که عملا از عهده همه افراد بر نمی‌آید. البته برخی از پلتفرم‌های واسطه امکان استیکینگ غیرمستقیم در اتریوم با سرمایه به مراتب کمتر را فراهم کرده‌اند که البته میزان سود پرداختی آن‌ها کمتر است. 

در برخی از بلاک‌چین‌ها سود چندان قابل توجهی به ولیدیتورها پرداخت نمی‌شود. در نتیجه استیک کردن ارز دیجیتال تنها برای ولیدیتورها با سرمایه اولیه بالا توجیه اقتصادی دارد. 

 

بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ در سال ۲۰۲۵ 

نرخ سود استیکینگ ارز دیجیتال معمولا به‌صورت درصد سود سالانه (APY) مطرح می‌شود. البته بازه‌های زمانی استیکینگ ارزهای دیجیتال مختلف است. معمولا بسیاری از شبکه‌ها بازه‌های زمانی بین یک هفته تا چند ماه روز برای این منظور در نظر می‌گیرند. البته این موضوع به پلتفرم‌های استیکینگ نیز بستگی دارد. به‌عنوان مثال برخی از استخرها هستند که پلن‌های مختلفی را پیش روی شما قرار می‌دهند. به‌طوری که شما می‌توانید در ازای استیکینگ بدون قفل شدن سرمایه، نرخ سود کمتری را در مقایسه با استیک ارز دیجیتال به‌همراه قفل شدن آن دریافت کنید. 

بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ، الزاما بیشترین نرخ سود را ندارند. بلکه باید حتما ارزهایی را انتخاب کنید که قابل اعتماد هستند. از سویی دیگر، حتما از ابزارهای تحلیل تکنیکال و فاندامنتال برای پیش‌بینی قیمت ارزهای دیجیتال قبل از انتخاب گزینه مناسب استیکینگ استفاده کنید. به این ترتیب می‌توانید دست روی ارزهایی بگذارید که احتمال رشد قیمت آن‌ها در مدت زمان مشخص وجود دارد. در ادامه، نام تعدادی از بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ را مشاهده می‌کنید: 

• اتریوم (ETH)
• سولانا (SOL)
• کاردانو (ADA)
• پولکادات (DOT)
• ترون (TRX)
• پالیگان (MATIC)

 

آیا امکان استیک کردن تتر و بیت کوین وجود دارد؟‌

در برخی از پلتفرم‌ها، امکان سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال تتر و بیت کوین به‌منظور کسب سود وجود دارد. به‌عنوان مثال می‌توان به تراست ولت اشاره کرد که بخش اختصاصی برای سپرده‌گذاری استیبل کوین‌ها مانند تتر، یو‌اس‌دی‌کوین و … دارد. باید توجه داشته باشید استیکینگ ارز دیجیتال براساس تعریف ارائه شده در این مطلب، تنها برای کوین‌هایی امکان‌پذیر است که از الگوریتم اثبات سهام در بلاک‌چین آن‌ها استفاده می‌شود. 

باتوجه‌به اینکه تتر نوعی توکن است و در شبکه بیت کوین نیز از الگوریتم اثبات کار استفاده می‌شود، امکان استیکینگ این دو رمزارز وجود ندارد. بنابراین پلتفرم‌های ارائه‌دهنده سرویس سپرده‌گذاری تتر و بیت کوین از روش‌های دیگری مانند وام‌دهی برای پرداخت سود سپرده‌گذاران استفاده می‌کنند. 

بهترین صرافی برای استیکینگ ارزهای دیجیتال 

برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال هستند که پلتفرم اختصاصی استیکینگ ارائه می‌کنند. با سپرده‌گذاری در این پلتفرم‌ها می‌توانید به‌صورت غیرمستقیم در فرآیند استیکینگ بلاک‌چین‌های مختلف مشارکت کنید و از سود مشخص بهره‌مند شوید. به‌عبارت دیگر، نیازی به ایجاد نود ولیدیتور به‌صورت مستقیم در بلاک‌چین نیست. از جمله معروف‌ترین صرافی‌های ارائه‌دهنده سرویس استیکینگ ارز دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• صرافی بایننس (Binance) 
• صرافی کوکوین (Kucoin) 
• صرافی بای بیت (Bybit) 
• صرافی کریپتو دات کام (Crypto.com) 
• صرافی کوین بیس (Coinbase) 

هیچ‌یک از این صرافی‌های خارجی به کاربران ایرانی خدمات ارائه نمی‌دهند. به‌عنوان راه جایگزین، شما می‌توانید ارز دیجیتال مد نظر را در پلتفرم صراف خریداری کنید و سپس به کیف پول شخصی برای استیک کردن انتقال دهید. 

 

بهترین کیف پول برای استیکینگ ارز دیجیتال 

برخی از کیف پول‌های ارز دیجیتال قابلیت استیکینگ رمزارزها پشتیبانی می‌کنند. بهترین کیف پول برای استیکینگ ارز دیجیتال در دسترس ایرانیان، تراست ولت (Trust Wallet) است. این کیف پول غیرحضانتی امکان استیکینک ارزهای دیجیتال را در ساده‌ترین شکل ممکن فراهم کرده است. علاوه بر تراست ولت، کیف پول‌های زیر هم برای این منظور پیش روی شما قرار دارند: 

• فانتوم (Phantom) 
• گواردا (Guarda) 
• اکسدوس (Exodus) 

کلام پایانی 

در این مطلب بررسی کردیم که Staking چیست و چگونه می‌توان با استیک کردن ارز دیجیتال به سود رسید. پیشنهاد می‌کنیم حتما قبل از انتخاب ارز دیجیتال برای استیکینگ، نرخ سود شبکه‌های بلاک‌چین مختلف را مقایسه کنید. از سرمایه‌گذاری در رمزارزهایی که وعده سود نامتعارف می‌دهند، پرهیز کنید. ریسک‌های مربوط به نوسان قیمت ارزهای دیجیتال حین استیک کردن را نیز در نظر بگیرید. در این صورت می‌توانید از این روش درآمدزایی پسیو برای کسب سود در بازار رمزارزها استفاده کنید.  

 

سوالات متداول 

۱. Staking چیست؟ 

در بلاک‌چین‌هایی که از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کنند، ولیدیتورها برای مشارکت در اعتبارسنجی باید اقدام به سپرده‌گذاری تعدادی از ارز دیجیتال بومی شبکه کنند و در ازای انجام وظیفه اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌ها پاداش در قالب همان رمزارز بگیرند. این فرآیند تحت عنوان استیکینگ شناخته می‌شود. 

۲. بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ چیست؟‌

اتریوم مهم‌ترین ارز دیجیتال بازار رمزارزها با قابلیت استیکینگ به شمار می‌رود. 

۳. بهترین پلتفرم برای استیکینگ ارز دیجیتال کدام است؟‌

کیف پول تراست ولت بهترین پلتفرم در دسترس کاربران ایرانی برای استیک کردن ارز دیجیتال است.