تفاوت بیت کوین و اتریوم چیست؟ راهنمای کامل برای مبتدیان و حرفه‌ای‌ها

بیت‌کوین و اتریوم به‌عنوان دو غول دنیای رمزارزها، اغلب به اشتباه با هم مقایسه می‌شوند. درک تفاوت بیت کوین و اتریوم برای هر سرمایه‌گذار آگاهی ضروری است. این دو پروژه با وجود استفاده از بلاک‌چین، اهداف، فلسفه و ساختار فنی کاملا متفاوتی دارند. بیت‌کوین به‌دنبال جایگاهی شبیه به طلای دیجیتال است، درحالی‌که اتریوم یک پلتفرم برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز است. در این مقاله جدال بیت‌کوین vs اتریوم را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم تا با دیدی شفاف، بهترین تصمیم را بگیرید.

بیت‌کوین و اتریوم برای چه ساخته شده‌اند و مأموریت‌شان چیست؟

برای فهمیدن تفاوت‌های اصلی، باید به نقطه شروع هر پروژه برگردیم. مأموریت بیت‌کوین از ابتدا مشخص و محدود بود: ساخت یک سیستم پولی دیجیتال و غیرمتمرکز. ساتوشی ناکاموتو آن را به‌عنوان جایگزینی برای پول‌های سنتی و یک ذخیره ارزش امن (مانند طلای دیجیتال) طراحی کرد. هدف اصلی آن، یک شبکه پرداخت مقاوم در برابر سانسور با اولویت سادگی و امنیت است و به‌همین‌دلیل تغییرات کمی داشته است.

در مقابل، اتریوم با جاه‌طلبی بسیار بزرگ‌تری متولد شد. ویتالیک بوترین پتانسیل بلاک‌چین را فراتر از یک سیستم پولی دید. او اتریوم را به‌عنوان یک کامپیوتر جهانی غیرمتمرکز طراحی کرد. پلتفرمی که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند بسازند. اتر در واقع سوخت این اکوسیستم نوآورانه است، نه هدف نهایی آن.

تفاوت استخراج بیت‌کوین و اتریوم چیست؟

تفاوت استخراج بیت‌کوین و اتریوم یکی از بنیادی‌ترین جنبه‌های فنی این دو شبکه است که از سازوکار اجماع آن‌ها نشأت می‌گیرد. بیت‌کوین از اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند. فرایندی که در آن ماینرها با قدرت محاسباتی بالا برای حل مسائل ریاضی رقابت می‌کنند. این روش امنیت بالایی دارد اما مصرف انرژی آن بسیار زیاد است.

اتریوم با آپدیت مرج به اثبات سهام (PoS) روی آورد و عملا به استخراج پایان داد. اما اتریوم اثبات سهام چیست؟ در این سیستم، به‌جای ماینینگ، اعتبارسنج‌ها با قفل کردن اتر (استیکینگ) امنیت را تأمین می‌کنند. این تغییر بزرگ مصرف انرژی شبکه را بیش از ۹۹درصد کاهش داد و آن را به گزینه‌ای سبزتر تبدیل کرد.

تعداد کل بیت‌کوین‌ها چقدر است و آیا اتریوم محدودیت عرضه دارد؟

اقتصاد توکنی یا توکنومیکس یکی از کلیدی‌ترین نقاط در بحث تفاوت بیت کوین و اتریوم است و مستقیما بر ارزش بلندمدت آن‌ها تأثیر می‌گذارد. سیاست پولی این دو رمزارز کاملا متفاوت طراحی شده است. تعداد کل بیت‌کوین‌ها به‌صورت غیرقابل تغییر، روی ۲۱میلیون واحد قفل شده است. این کمیابی مطلق که در کد اصلی آن حک شده، با رویداد هاوینگ (نصف شدن پاداش استخراج هر چهار سال) تقویت می‌شود. این مدل اقتصادی، بیت‌کوین را به یک دارایی ضدتورمی، شبیه به طلای دیجیتال تبدیل کرده است.

در مقابل، اتریوم سقف عرضه مشخصی ندارد، اما مدل اقتصادی پویایی را دنبال می‌کند. با آپدیت EIP-1559، مکانیزم سوزاندن کارمزدها معرفی شد که به‌طور مداوم مقداری اتر را از گردش خارج می‌کند. این فرآیند می‌تواند در زمان شلوغی شبکه، اتریوم را به یک دارایی ضدتورمی تبدیل کند. تفاوت اقتصاد توکنی بیت‌کوین و اتریوم در واقع تفاوت بین کمیابی مطلق و یک مدل اقتصادی انعطاف‌پذیر است.

کارمزد و مقیاس‌پذیری در این دو شبکه چه تفاوتی دارند؟

مقیاس‌پذیری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هاست. بیت‌کوین به‌دلیل تمرکز بر امنیت، ظرفیت پردازش پایینی دارد و در زمان شلوغی، کارمزد تراکنش‌ها بالا می‌رود. برای حل این مشکل، راه‌حل‌های لایه دوم مانند شبکه لایتنینگ برای انجام تراکنش‌های سریع و ارزان توسعه یافته‌اند. اتریوم نیز با مشکل مشابهی روبه‌روست. در نتیجه افزایش کارمزد تراکنش‌ها در بیت‌کوین و اتریوم اجتناب‌ناپذیر است. اگرچه اتریوم ظرفیت بیشتری دارد، اما رشد اکوسیستم باعث ازدحام و افزایش کارمزدها (گس) شده است. مقایسه کارمزد و سرعت BTC و ETH نشان می‌دهد که هر دو به راه‌حل‌های لایه دوم نیازمندند. به‌همین‌دلیل، نقشه راه اتریوم بر رول‌آپ‌ها متمرکز است.

آپدیت‌های مهم اتریوم چه تغییراتی ایجاد کرده‌اند؟

یکی از بزرگترین وجوه تفاوت بیت کوین و اتریوم در رویکرد آن‌ها به توسعه و به‌روزرسانی است. بیت‌کوین بسیار محافظه‌کار است و به‌ندرت تغییر می‌کند، اما اتریوم یک نقشه راه فعال و پویا برای بهبود مستمر دارد. مهم‌ترین آپدیت اتریوم، مرج بود که سازوکار اجماع را از اثبات کار به اثبات سهام تغییر داد. این آپدیت نه‌تنها مصرف انرژی را به‌شکل چشمگیری کاهش داد، بلکه زمینه را برای بهبودهای بعدی در زمینه مقیاس‌پذیری فراهم کرد.

یکی دیگر از آپدیت‌های مهم اتریوم، به‌روزرسانی دنکان بود. این آپدیت با معرفی مفهومی به نام Proto-Danksharding، هزینه تراکنش‌ها را برای راه‌حل‌های لایه دوم به میزان قابل توجهی کاهش داد. این تغییر باعث شد استفاده از برنامه‌های ساخته‌شده روی اتریوم برای کاربران نهایی بسیار ارزان‌تر و در دسترس‌تر شود و گام مهمی در جهت رقابت با بلاک‌چین‌های جدیدتر و سریع‌تر بود.

سرعت انجام تراکنش‌ها در بیت‌کوین و اتریوم چه تفاوتی دارد؟

زمان مورد نیاز برای نهایی شدن یک تراکنش، فاکتور مهمی در تجربه کاربری است. در اینجا هم تفاوت بیت کوین و اتریوم کاملا مشهود است و تفاوت‌های مهمی در سرعت انجام تراکنش‌ها در بیت‌کوین و اتریوم وجود دارد. در شبکه بیت‌کوین، یک بلاک جدید به‌طور متوسط هر ۱۰ دقیقه یک‌بار ساخته می‌شود. برای اطمینان از غیرقابل بازگشت بودن یک تراکنش، معمولا توصیه می‌شود تا ۶ بلاک (یعنی حدود ۶۰ دقیقه) صبر کنید. این سرعت برای انتقال‌های بزرگ و ذخیره ارزش مناسب است، اما برای پرداخت‌های روزمره چندان کاربردی نیست.

در شبکه اتریوم، زمان ساخت بلاک حدود ۱۲ ثانیه است. تراکنش‌ها معمولا در کمتر از چند دقیقه به قطعیت می‌رسند. سرعت انجام تراکنش‌ها، اتریوم را به گزینه‌ای مناسب‌تر برای برنامه‌هایی تبدیل می‌کند که به تعاملات سریع نیاز دارند، مانند بازی‌های بلاک‌چینی یا صرافی‌های غیرمتمرکز.

کاربرد بیت‌کوین و اتریوم در دنیای واقعی چیست؟

شاید ملموس‌ترین جنبه در مقایسه بیت‌کوین vs اتریوم، کاربردهای عملی آن‌ها باشد. کاربرد بیت‌کوین و اتریوم در دنیای واقعی بسیار متفاوت است. بیت‌کوین عمدتا دو نقش کلیدی دارد: اول، یک ذخیره ارزش شبیه به طلا که افراد برای محافظت از سرمایه خود در برابر تورم و عدم قطعیت‌های اقتصادی به آن روی می‌آورند. دوم، یک شبکه پرداخت جهانی و بدون مرز که توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شود و امکان انتقال ارزش را بدون نیاز به واسطه‌های مالی فراهم می‌کند.

کاربردهای اتریوم بسیار گسترده‌تر و متنوع‌تر است. اکوسیستم اتریوم میزبان هزاران برنامه غیرمتمرکز است که شامل موارد زیر می‌شود:

•         امور مالی غیرمتمرکز (DeFi): پلتفرم‌هایی برای وام‌دهی، استقراض و مبادله دارایی‌ها بدون نیاز به بانک.
•         توکن‌های غیرمثلی (NFTs): بازارهایی برای خرید و فروش هنر دیجیتال، آیتم‌های بازی و کلکسیون‌های منحصربه‌فرد.
•         سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAOs): سازمان‌هایی که قوانین آن‌ها روی کد نوشته شده و توسط اعضا به‌صورت دموکراتیک اداره می‌شوند.

این‌ها تنها چند نمونه از اکوسیستم پویای اتریوم هستند که هر روز در حال گسترش است و مرزهای نوآوری دیجیتال را جابجا می‌کند.

ریسک و نوسان بیت کوین بیشتر است یا اتریوم؟

بیت‌کوین به‌عنوان اولین و بزرگ‌ترین ارز دیجیتال، جایگاه خود را در قالب یک دارایی اصلی در بازار تثبیت کرده است. اکنون آن را با عنوان طلای دیجیتال هم می‌شناسند. به‌همین‌دلیل، بسیاری از سرمایه‌گذاران نهادی و سنتی آن را به‌عنوان یک گزینه کم‌ریسک‌تر (در دنیای پرریسک کریپتو) برای ورود به این فضا می‌بینند.

از سوی دیگر، اتریوم پتانسیل رشد بالاتری دارد، اما با ریسک بیشتری نیز همراه است. ارزش آن به موفقیت اکوسیستم برنامه‌های غیرمتمرکز و پذیرش آن به‌عنوان کامپیوتر جهانی بستگی دارد. اتریوم با رقبای سرسختی مانند سولانا و کاردانو روبه‌رو است که ادعا می‌کنند سریع‌تر و ارزان‌تر هستند؛ بنابراین، سرمایه‌گذاری در اتریوم نوعی سرمایه‌گذاری روی آینده وب ۳.۰ و اقتصاد دیجیتال است.

چه زمانی BTC را ترجیح می‌دهیم و چه زمانی ETH را؟

در نهایت، انتخاب بین این دو به اهداف و دیدگاه شما بستگی دارد. تفاوت بیت کوین و اتریوم به ما می‌گوید که آن‌ها رقیب مستقیم هم نیستند، بلکه دو قطعه مکمل در پازل بزرگ دنیای دیجیتال هستند.

بیت‌کوین را انتخاب کنید اگر:

•         به‌دنبال یک ذخیره ارزش بلندمدت و محافظی در برابر تورم هستید.
•         به سادگی، امنیت و تغییرناپذیری بیش از هر چیز دیگری اهمیت می‌دهید.
•         معتقدید آینده پول دیجیتال در یک دارایی ساده و قدرتمند خلاصه می‌شود.

اتریوم را انتخاب کنید اگر:

•         به آینده اقتصاد غیرمتمرکز، NFTها و وب ۳.۰ باور دارید.
•         می‌خواهید روی پلتفرمی سرمایه‌گذاری کنید که میزبان نوآوری‌های بی‌شماری است.
•         ریسک‌پذیری بالاتری دارید و به‌دنبال پتانسیل رشد بیشتری هستید.

بحث بیت‌کوین vs اتریوم احتمالا تا سال‌ها ادامه خواهد داشت، اما حالا شما ابزارهای لازم برای تحلیل مستقل و تصمیم‌گیری آگاهانه را در اختیار دارید.

جدول خلاصه تفاوت‌های بیت‌کوین و اتریوم

برای جمع‌بندی و مقایسه سریع‌تر، تفاوت‌های کلیدی را در جدول زیر مشاهده کنید:

ویژگی	بیت‌کوین (BTC)	اتریوم (ETH)
مأموریت اصلی	پول دیجیتال و ذخیره ارزش	پلتفرم قرارداد هوشمند و dApps
سازوکار اجماع	اثبات کار (Proof of Work)	اثبات سهام (Proof of Stake)
محدودیت عرضه	۲۱میلیون واحد (ثابت)	بدون محدودیت (با مکانیزم سوزاندن)
سرعت تراکنش	کند (حدود ۱۰ دقیقه برای هر بلاک)	سریع (حدود ۱۲ ثانیه برای هر بلاک)
کاربرد اصلی	سرمایه‌گذاری، ذخیره ارزش، پرداخت	DeFi، NFT، DAO، بازی
رویکرد توسعه	محافظه‌کار و بسیار آهسته	پویا و با نقشه راه فعال

این جدول به شما کمک می‌کند تا در یک نگاه، تصویر کلی از جایگاه هر رمزارز به دست آورید.

سوالات متداول در مورد تفاوت اتریوم و بیت کوین

۱. آیا بیت‌کوین از اتریوم بهتر است؟

این دو برای اهداف متفاوتی ساخته شده‌اند. بیت‌کوین در نقش طلای دیجیتال و ذخیره ارزش بهتر عمل می‌کند، درحالی‌که اتریوم به‌عنوان یک پلتفرم برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز برتری دارد. انتخاب بهتر به نیاز شما بستگی دارد.

۲. کدام یک سرمایه‌گذاری بهتری است؟

این به استراتژی و میزان ریسک‌پذیری شما بستگی دارد. بیت‌کوین معمولا به‌عنوان یک گزینه باثبات‌تر و کم‌ریسک‌تر در نظر گرفته می‌شود. اتریوم پتانسیل رشد بیشتری دارد، اما ریسک آن نیز به‌دلیل رقابت و پیچیدگی‌های فنی بالاتر است.

۳. آیا قیمت اتریوم می‌تواند از قیمت بیت‌کوین پیشی بگیرد؟

این پدیده که به آن فلیپنینگ می‌گویند، به‌جای قیمت هر واحد، به ارزش کل بازار اشاره دارد. از نظر تئوری، اگر ارزش کل بازار اتریوم از بیت‌کوین بیشتر شود، این اتفاق رخ داده است. این موضوع یکی از بحث‌های داغ در جامعه کریپتو است.

۴. آیا استخراج اتریوم هنوز ممکن است؟

خیر. پس از آپدیت مرج، اتریوم به مکانیزم اثبات سهام روی آورد. دیگر امکان استخراج اتریوم با کارت گرافیک یا دستگاه‌های ماینینگ وجود ندارد و به‌جای آن، کاربران می‌توانند با استیک کردن (قفل کردن) اترهای خود در امنیت شبکه مشارکت کرده و پاداش دریافت کنند.