فهرست جدید تحریم‌های رمزارزی آمریکا علیه ایران

تحریم‌های مالی آمریکا وارد حوزه رمزارزها شده و پیچیدگی‌های جدیدی برای کاربران ایرانی ایجاد کرده است. در یکی از آخرین تحریم‌های رمزارز علیه ایران، دولت آمریکا به‌طور مداوم آدرس کیف پول‌ها و نهادهای مرتبط با ایران را به لیست سیاه خود اضافه می‌کند تا دسترسی به بازارهای مالی جهانی را محدودتر کند. این اقدام که به‌عنوان تحریم رمزارزی آمریکا علیه ایران شناخته می‌شود، سوالات زیادی را برای فعالان این حوزه به‌وجود آورده است. در این مقاله فهرست جدید تحریم‌های رمزارز و تأثیرات آن روی دارایی‌های سرمایه‌گذاران ایرانی را به شکلی شفاف بررسی می‌کنیم.

فهرست جدید تحریم‌های رمزارزی آمریکا علیه ایران چیست؟

این فهرست مجموعه‌ای از اقدامات هدفمند است که توسط دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC) وابسته به وزارت خزانه‌داری آمریکا اعمال می‌شود. این اقدامات شامل شناسایی و افزودن آدرس کیف پول‌های رمزارزی متعلق به اشخاص و نهادهای ایرانی به لیست سیاه (SDN List) است. هدف اصلی این کار، جلوگیری از استفاده ایران از دارایی‌های دیجیتال برای دور زدن تحریم‌های مالی سنتی و تأمین مالی فعالیت‌های منطقه‌ای است. این فهرست ثابت نیست و به‌طور مداوم با شناسایی آدرس‌های جدید، به‌روزرسانی می‌شود؛ بنابراین، این اقدامات یک فرایند مستمر برای محدودسازی دسترسی ایران به بازارهای مالی جهانی از طریق رمزارزها محسوب می‌شود.

کدام نهادها و اشخاص در این فهرست قرار دارند؟

فهرست تحریم‌ها طیف وسیعی از افراد و سازمان‌ها را هدف قرار می‌دهد و صرفا به مقامات دولتی محدود نمی‌شود. این فهرست شامل شرکت‌های خصوصی، صرافی‌های رمزارز و حتی افراد عادی نیز می‌شود که به تشخیص دولت آمریکا در فعالیت‌های ممنوعه نقش داشته‌اند. برای مثال، نهادهای نظامی یا شرکت‌هایی که در برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران فعالیت دارند، از اهداف اصلی این تحریم‌ها هستند. علاوه‌براین، هر فرد یا نهادی که با این مجموعه‌های تحریم‌شده همکاری مالی داشته باشد، ممکن است در معرض تحریم ثانویه قرار گیرد. این موضوع نشان می‌دهد که تحریم رمزارزی آمریکا علیه ایران با دقت بالایی برای مسدود کردن تمام کانال‌های مالی احتمالی طراحی شده است.

هدف آمریکا از اعمال این تحریم‌ها چیست؟

هدف اصلی آمریکا از اعمال این محدودیت‌ها، افزایش فشار اقتصادی بر ایران و محدود کردن توانایی آن برای اقدام در سطح بین‌المللی است. دولت آمریکا معتقد است که ایران از رمزارزها برای تأمین مالی فعالیت‌هایی استفاده می‌کند که از نظر آن‌ها ثبات منطقه را به خطر می‌اندازد. این فعالیت‌ها شامل حمایت از گروه‌های نیابتی، توسعه برنامه‌های نظامی و دور زدن تحریم‌های بانکی بین‌المللی می‌شود. با افزودن آدرس‌های کیف پول به فهرست جدید تحریم‌های رمزارز، آمریکا تلاش می‌کند تا از شفافیت فناوری بلاک‌چین به نفع خود استفاده کند. آن‌ها با ردیابی تراکنش‌ها، مسیرهای مالی جدید ایران را شناسایی و مسدود می‌کنند تا از اثربخشی سیاست‌های تحریمی خود مطمئن شوند.

چه رمزارزها یا پلتفرم‌هایی مشمول این تحریم‌ها شده‌اند؟

تحریم‌ها معمولا یک رمزارز خاص مانند بیت‌کوین یا اتریوم را هدف قرار نمی‌دهند، بلکه کاربران و آدرس‌های مرتبط با نهادهای تحریم‌شده را شامل می‌شوند. بااین‌حال، برخی دارایی‌های دیجیتال به‌دلیل ساختار متمرکز خود، آسیب‌پذیرتر هستند. استیبل‌کوین‌ها به‌ویژه تتر (USDT)، نمونه بارز این موضوع هستند. شرکت تتر به‌عنوان یک نهاد متمرکز، موظف به پیروی از قوانین آمریکا در حوزه رمزارز است.

اخیرا و همزمان با تصویب چارچوب قانونی FIT21 در آمریکا، این شرکت صدها حساب مرتبط با کاربران ایرانی را مسدود کرد. این اقدام نشان داد که چگونه مصوبات قانونی می‌توانند به‌سرعت به اقدامات اجرایی علیه کاربران منجر شوند. در نتیجه، تحریم بیت‌کوین و اتریوم در ایران به‌شکل غیرمستقیم و از طریق محدودیت پلتفرم‌ها اعمال می‌شود.

این تحریم‌ها چه تأثیری بر کاربران ایرانی دارد؟

تأثیر این تحریم‌ها بر کاربران ایرانی بسیار گسترده و عمیق است. اولین و مهم‌ترین اثر، مسدود شدن ناگهانی حساب کاربری و دارایی‌های ایرانیان در صرافی‌های بزرگ بین‌المللی است. بسیاری از این صرافی‌ها برای پیروی از قوانین آمریکا، احراز هویت را اجباری کرده و به کاربران ایرانی خدمات نمی‌دهند. این موضوع باعث می‌شود کاربران به سمت صرافی‌های کمتر معتبر یا روش‌های غیرمستقیم روی بیاورند که ریسک از دست رفتن سرمایه را به‌شدت افزایش می‌دهد. اثر تحریم‌ها بر کاربران ایرانی همچنین شامل محدودیت در مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی بلاک‌چین و انزوای بیشتر از اقتصاد دیجیتال جهانی می‌شود. این شرایط، نوآوری و رشد این صنعت در داخل کشور را نیز با چالش مواجه می‌کند.

آیا این تحریم‌ها شامل تراکنش‌های غیرمتمرکز هم می‌شود؟

ماهیت غیرمتمرکز فناوری بلاک‌چین، اجرای تحریم‌ها را دشوار می‌کند. روی کاغذ، تراکنش‌های فردبه‌فرد (P2P) در یک شبکه غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین قابل کنترل یا سانسور نیستند. بااین‌حال، دولت آمریکا بر نقاط اتصال دنیای رمزارز به سیستم مالی سنتی تمرکز کرده است. این نقاط شامل صرافی‌ها، پلتفرم‌های وام‌دهی و سایر سرویس‌هایی است که به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند. حتی در پلتفرم‌های دیفای (DeFi)، اگر یک قرارداد هوشمند با آدرس‌های تحریم‌شده تعامل داشته باشد، توسعه‌دهندگان آن ممکن است تحت فشار قرار گیرند. تحریم‌های بلاک‌چینی به‌تدریج در حال پیچیده‌تر شدن هستند تا بتوانند حتی فعالیت‌های غیرمتمرکز را نیز رصد و محدود کنند.

پلتفرم‌ها و صرافی‌های بین‌المللی چگونه به این تحریم‌ها واکنش نشان داده‌اند؟

واکنش صرافی‌های بزرگ بین‌المللی به تحریم رمزارزی آمریکا علیه ایران تقریبا یکسان و بسیار سخت‌گیرانه بوده است. این پلتفرم‌ها برای جلوگیری از جریمه‌های سنگین و حفظ مجوز فعالیت خود، سیاست‌های انطباقی شدیدی را در پیش گرفته‌اند. آن‌ها با استفاده از ابزارهای تحلیلی پیشرفته از شرکت‌هایی مانند Chainalysis، تراکنش‌های مشکوک و آدرس‌های مرتبط با لیست تحریم را شناسایی و مسدود می‌کنند. همچنین، با مسدود کردن IPهای ایران و الزام کاربران به احراز هویت دقیق (KYC)، دسترسی کاربران ایرانی را به خدمات خود محدود کرده‌اند. این واکنش‌ها نشان می‌دهد که صنعت رمزارز به‌تدریج در حال پذیرش قوانین مالی جهانی است و دوران فعالیت بدون نظارت در حال پایان یافتن است.

چه راهکارهایی برای کاهش اثر تحریم‌ها مطرح می‌شود؟

برای کاهش تأثیر تحریم‌های رمزارزی بر معاملات ایرانیان، نمی‌توان به یک راهکار واحد اکتفا کرد، بلکه باید مجموعه‌ای از اقدامات در سطوح مختلف، از کلان و زیرساختی گرفته تا فردی و کاربردی، به‌کار گرفته شود. این رویکرد چندلایه می‌تواند به ایجاد یک اکوسیستم مقاوم‌تر کمک کند. در سطح کلان، تمرکز بر کاهش وابستگی و تقویت توان داخلی است. توسعه زیرساخت‌های بومی و صرافی‌های داخلی که بتوانند امنیت، شفافیت و نقدینگی لازم را فراهم کنند، از اولویت‌های اصلی است.

در سطح فردی، مسئولیت اصلی بر عهده خود کاربران است تا با افزایش آگاهی و دانش فنی، از دارایی‌های خود محافظت کنند. اقدامات زیر می‌توانند به‌طور قابل توجهی ریسک‌ها را از اثرات منفی فهرست جدید تحریم‌های رمزارز آمریکا کاهش دهند:

• استفاده از کیف پول‌های غیرحضانتی: مهم‌ترین اقدام، انتقال دارایی‌ها از صرافی‌های متمرکز به کیف پول‌های شخصی است. در این کیف پول‌ها، کلیدهای خصوصی کاملاً در اختیار کاربر قرار دارد و هیچ نهاد ثالثی نمی‌تواند دارایی‌ها را مسدود یا مصادره کند.
• افزایش آگاهی نسبت به ریسک پلتفرم‌ها: کاربران باید بدانند که نگهداری دارایی در صرافی‌های متمرکز به‌خصوص خارجی، با ریسک همراه است. باید از نگهداری حجم بالایی از سرمایه در این پلتفرم‌ها برای مدت طولانی خودداری کرد.
• استفاده محتاطانه از ابزارهای تغییر IP: اگرچه بسیاری از کاربران از این ابزارها برای دسترسی به پلتفرم‌های تحریمی استفاده می‌کنند، اما باید آگاه باشند که صرافی‌ها از روش‌های پیشرفته‌تری برای شناسایی هویت واقعی کاربران استفاده می‌کنند.
• پرهیز از تعامل مستقیم با آدرس‌های تحریم‌شده: کاربران باید از هرگونه تراکنش مستقیم با آدرس‌هایی که در لیست سیاه OFAC قرار دارند، خودداری کنند؛ زیرا این کار می‌تواند کیف پول آن‌ها را نیز در معرض خطر قرار دهد.

این اقدامات در کنار هم می‌توانند سپری دفاعی در برابر اثرات منفی محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم رمزارزی آمریکا علیه ایران ایجاد کنند.

چشم‌انداز تحریم‌های رمزارزی برای ایران

چشم‌انداز پیش رو نشان می‌دهد که فهرست جدید تحریم‌های رمزارز علیه ایران به‌طور مداوم گسترده‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد. با پیشرفت ابزارهای تحلیلی بلاک‌چین و تصویب قوانین جدید در آمریکا و سایر کشورها، توانایی نهادهای نظارتی برای ردیابی و محدودسازی تراکنش‌ها نیز افزایش می‌یابد. این موضوع یک بازی موش و گربه دائمی بین رگولاتورها و کاربرانی ایجاد می‌کند که به‌دنبال حفظ حریم خصوصی و دسترسی آزاد به بازارهای مالی هستند. این محدودیت رمزارزی در ایران شرایطی را ایجاد می‌کند که در آن تمرکز بر توسعه راهکارهای داخلی، افزایش دانش فنی و مدیریت ریسک، بیش از هر زمان دیگری برای فعالان ایرانی این حوزه اهمیت دارد.